Yiyecek Hizmetlerinde Fiyat Artışlarının Sebebi Nedir? Merkez Bankası Analiz Etti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Ekonomi Notları’nda, yiyecek hizmetleri sektöründeki fiyatlama davranışlarında tarihsel ortalamanın üzerinde bir bozulma olduğuna dikkat çekildi. Fiyat/maliyet endeksleri incelendiğinde, sektör fiyatlarının maliyet artışlarını aşan bir ivme ile yükseldiği ifade edildi.
Pandemi Sonrası Fiyat Artışları Dikkat Çekiyor
Covid-19 pandemisinden en çok etkilenen sektörlerden biri olan yiyecek hizmetleri, kısıtlamaların kalkmasının ardından hızlı bir toparlanma sürecine girdi. Ancak bu toparlanma, sektörde beklenenin üzerinde fiyat artışlarını da beraberinde getirdi. Özellikle 2023 yılı itibarıyla gıda ve alkolsüz içecekler fiyat endeksinin üzerine çıkan yemek hizmetleri fiyat endeksi, dikkat çekici bir ayrışma sergiledi.
Kırmızı Et ve Fast-Food Ürünlerinde Farklılaşma
Analizler, yiyecek hizmetlerinde maliyet ve fiyat arasındaki farklılaşmanın ürün konseptlerine göre değiştiğini gösteriyor.
Kırmızı et ağırlıklı yemekler: Kebap ve döner gibi ürünlerde fiyat ve maliyet arasındaki fark daha sınırlı kaldı.
Tavuk eti ve fast-food ürünleri: Fast-food ve tavuk eti ağırlıklı yemeklerde fiyat ve maliyet arasındaki fark belirgin şekilde açıldı. Örneğin, 2023 yılı itibarıyla fast-food fiyat/maliyet endeksi 2,08 seviyesine ulaşarak uzun dönem ortalamalarını ciddi şekilde aştı.
Maliyet Kalemleri ve Fiyatlama Davranışları
Yiyecek hizmetleri sektöründe maliyet kalemleri; gıda, iş gücü, kira, enerji ve diğer giderlerden oluşuyor. Analizlerde, sektör fiyatlarının gıda fiyat artışları ve ücret zamlarıyla uyumlu olması beklenirken, son dönemde gözlenen artışların bu maliyet kalemleriyle açıklanamayacak seviyede olduğu ifade ediliyor.