Tarihi cami taşkınlara karşı restore ediliyor

Edirne'de Tunca Nehri kıyısındaki, 70 yıldır atıl durumda bulunan tarihi Kasımpaşa Camisi, olası su taşkınlarından etkilenmemesi için 3 metre yükseltilerek restore edilecek. Türkiye ve dünyada ilk defa bir caminin yerinde yükseltilerek restore edileceğini söyleyen Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren, "Bu uygulama olduğu yerde yükseltilen ilk ve tek örnek olacak. Daha önce Türkiye'de ve dünyada da olduğu yerde yükseltilen bir cami restorasyon uygulaması bulunmamakta" dedi.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Fatih Sultan Mehmet ve 2'nci Bayezid döneminde vezirlik yapan Kasımpaşa tarafından Edirne'de Tunca Nehri kenarında yaptırılan 5,5 asırlık Kasımpaşa Camisi, nehirde yaşanan su taşkınları nedeniyle yaklaşık 70 yıl önce ibadete kapatıldı. Zamanla minaresi yıkılan ve duvarlarında çatlaklar oluşan cami, bölgede daha önce bulunan yalılar ve diğer yapıların da yıkılmasıyla kaderine terk edildi. Camiyle ilgili 2016 yılında proje çalışması başlatan ve zemin etüdü yapan Vakıflar Bölge Müdürlüğü, son olarak Kültür Varlıkları Bölge Koruma Kurulu'ndan da proje onaylarını alarak restore çalışmalarına hazırlanmaya başladı.

'PROJE 2022 YATIRIM PROGRAMINA ALINDI'

Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren, Türkiye'de ve dünyada ilk defa bir caminin, yapılacak uygulamayla yerinden 3 metre yükseltilip restore edileceğini söyledi. Kasımpaşa Camisi'nin 1950'li yıllardan bu yana ibadete ve ziyarete kapalı olduğunu belirten Güneren, 2016'da restorasyonu için proje çalışmasına başladıklarını dile getirerek, "Yalı cami olması nedeniyle ve yıllardır kullanılmamasına rağmen ayakta kalması çeşitli veriler veriyordu ama bunları desteklemek gerekiyordu. Bu anlamda ciddi zemin etütleri yaptık ve caminin temel sistemi son derece sağlam. Kazıklar üzerine cami oturtulmuş. Bu bizim için çok iyi bir işaretti. Tabi daha sonra camiyi ibadete ve ziyarete de açmak gerekiyor. Bir proje geliştirdik. Malumunuz bu sahada, Tunca Nehri'nde su yükseldiği zaman yaklaşık 2-2,5 metreye kadar yükselebiliyor. Camiyi, su yükselmesinden korumak adına bulunduğu yerde yaklaşık 3 metre yükseltip restore etme kararı alındı. Bu prensip kararı üzerine yaptığımız projeler, Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından da onaylandı. Halihazırda projelerimiz onaylı ve cami 2022 yatırım programına alındı" dedi.

'YERDEN 3 METRE, TAŞKIN KOTUNDAN 50 SANTİM FAZLA YÜKSELTİLECEK'

Proje hazırlanma sürecinde Devlet Su İşleri (DSİ) ve Devlet Demir Yolları ile iyi koordineli olarak çalışıldığını belirten Güneren, "Sürekli verileri aldık ve bu kapsamda buranın taşkın kotunun 2,5 metre olduğunu tespit etmiş vaziyetteyiz. Camiyi, olduğu yerde her şeyden önce sağlamlaştıracağız, daha sonra olduğu yerden 3 metre, yani maksimum taşkın kotundan 50 santim daha fazla olmak üzere yükselteceğiz. Etrafını da güzel bir çevre düzenlemesiyle çözmüş olacağız" diye konuştu.
Proje kapsamında cami yanındaki seddeyle tarihi yapının da köprü bağlantısıyla birleştirileceğini kaydeden Güneren, "Nihayetinde bu çalışmaların tamamında bütüncül bir restorasyon projesi olmuş oluyor, birçok disiplini barındıran bir restorasyon uygulaması oluyor. Cami böylelikle, 1950'lerden sonra yaklaşık 70 yıl sonra ibadet ve ziyarete açılmış olacak. İnşallah 2022 yılı içerisinde bu uygulamaya başlamış olacağız" ifadelerini kullandı.

'TÜRKİYE VE DÜNYADA İLK DEFA'

Proje kapsamında, bir caminin Türkiye ve dünyada ilk kez yerden yükseltilerek restore edileceğini söyleyen Güneren, "Bu uygulamanın şöyle bir özelliği de var; olduğu yerde yükseltilen, kullanılacak yöntemlerle yükseltilen ilk ve tek örnek olmuş olacak. Daha önceden Türkiye'de ve dünyada da olduğu yerde yükseltilen bir cami restorasyon uygulaması bulunmamakta. 1478 yılında yapılmış olan Evliya Kasım Paşa Camisi'ni bu mevcut durumundan çıkartıp, ibadet ve ziyarete açabilmek için böyle bir proje hayata geçirme niyetine girmiş durumdayız" dedi.

'HIZLI TREN HATTI ETKİLEMEYECEK'

Bölgede çalışmaları devam eden Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Projesi'ne de dikkat çekip, söz konusu projenin yapıya zarar vermeyeceğinin altını çizen Güneren, "Herhangi bir şekilde camiye zarar vermeden, hatta demir yolu hattı camiden daha da uzaklaştırılarak şu anda yeni bir hat yapılmakta. Böylece Edirne kent merkezinden geçecek olan hızlı tren de camiyle herhangi bir sorun ve sıkıntı oluşturmadan ilişkisi çözümlenmek suretiyle yapılmış olacak. Bu konuda Ulaştırma Bakanlığı ile proje çalışması esnasında yapılan değerlendirmelerle çok güzel bir çözümleme yapıldı. Sahadaki uygulamada da o şekilde gerçekleşiyor" diye konuştu.