BM'den Etiyopya'da insan hakları ihlalleri raporu

Etiyopya'nun kuzeyinde ordu ve hükümet karşıtı Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasındaki çatışmalar giderek tırmanırken, Birleşmiş Milletler (BM) ve Etiyopya hükümetinin görevlendirdiği İnsan Hakları Komisyonu üyeleri, bölgede yaptıkları araştırmalara dair hazırladıkları raporu açıkladı. Bu rapora göre bölgede çoğu Etiyopya ve Eritre orduları tarafından gerçekleştirilen ağır insan hakları ihlalleri tespit edildi. Addis Ababa hükümeti ülkede dün olağanüstü hal ilan etmişti.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, rapora ilişkin olarak Cenevre'de yaptığı açıklamada, orduya bağlı güçler ile Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasındaki çatışmalarda son dönemlerde her iki tarafın da insan hakları ihlallerinde bulunduğuna yönelik çok sayıda haberin geldiğini hatırlattı. Bachelet, "Bunlardan (insan hakları ihlalleri) bazıları savaş suçu ve insanlığa karşı işlenen suçlara dair" dedi. Etnik temelli şiddete dair "rahatsız edici kanıtlar" olduğunu söyleyen BM yetkilisi, ancak "soykırımdan bahsetmek için yeterli kanıt bulunmadığını" ifade etti.

Etiyopya'nın kuzeyindeki çatışmalara dair incelemelerde bulunan BM'den uzmanlara, Etiyopya İnsan Hakları Komisyonu üyeleri eşlik etti. Ekip, Etiyopya hükümetinin kuşattığı Tigray eyaletinin birçok noktasını ziyaret etti. Ancak tamamında incelemelerde bulunamadı. Ekip ziyaret ettiği yerlerde cinayet, işkence, toplu tecavüz, sığınmacılara yönelik şiddetin yanı sıra sivillerin yerlerinden edildiği tespitinde bulundu.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Bachelet, Tigray'daki çatışmalarda "acımasızca şiddetin" hakim olduğunu söyleyerek, her iki taraftan suçluların yargılanması gerektiğini vurguladı. Etiyopyalı yetkililerin verdiği bilgiye göre bir dizi zanlı cezalandırılırken, suçlamalarla ilgili olarak 20 soruşturma ise sürüyor. Ancak dava ve soruşturma süreçlerinde şeffaflık olmaması eleştiri konusu.

BM ve Etiyopya İnsan Hakları Komisyonu yetkililerine göre TPLF savaşçılarının kontrolündeki Mekelle kentinde birçok sivil Etiyopya ordusundan askerlerinin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirdi. Tigray'daki savaşçılara (TPLF) ise komşu Amhara'daki sivilleri öldürdüğü suçlaması yapılıyor. Çatışmalara müdahil olan Eritre güvenlik güçlerinin de Tigray'da sivilleri öldürdüğü, 600 erkeği çıplak ya da yarı çıplak bir şekilde aşağılamak amacıyla sokaklarda dolaştırdığı belirtiliyor. 70 yaşındaki bir Tigraylı Eritre askerlerinin kendileriyle alay ederek fotoğraflarını çektiğini aktarıyor. Tigray'daki TPLF savaşçıları Etiyopya askerlerine şiddet uygulamakla suçlanıyor.

Tigray'da çatışmalar 2020 yılı Kasım ayı başlarında Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in ordunun, hükümete karşı savaşan TPLF'ye yönelik operasyon kararı almasıyla başladı. Bu yılın Ağustos ayında çatışmalar Tigray'ın komşu eyaletleri Afar ve Amhara'ya da sıçradı. Çatışmalar nedeniyle sivillere yardım ulaştırılmasının mümkün olmadığına dikkat çekiliyor.