"Bilim İnsanları, Samanyolu Dışındaki İlk Yıldızın Yakın Çekim Görüntüsünü Elde Etti"

Bu tarihi görüntü, Dünya’dan yaklaşık 160 bin ışık yılı uzaklıkta yer alan Büyük Macellan Bulutu'ndaki WOH G64 adlı kırmızı süperdev yıldıza ait.

İlk kez bir yıldızın yakın çekim görüntüsü elde edildi

Görüntüde, yıldızın etrafını saran ve parlak oval şekle sahip olduğu düşünülen bir toz kozası yer alıyor. Bilim insanları, bunun, yıldızın yaşamının son evrelerinde olduğunu ve süpernova patlaması öncesinde büyük miktarda madde saldığını gösterdiğini belirtiyor.

Bu olağanüstü görüntü, Şili’deki Atacama Çölü’nde bulunan ESO'nun Çok Büyük Teleskop Interferometresi (VLTI) üzerindeki GRAVITY cihazı sayesinde elde edildi. Bu cihaz, dört teleskopun ışığını birleştirerek son derece yüksek çözünürlük sağlıyor.

“Yıldızın son aşamalarını gözlüyoruz”

Çalışmanın baş yazarı Keiichi Ohnaka, "Yıldıza yakın bir şekilde, yumurta biçiminde bir koza keşfettik. Bu, yıldıza ait büyük bir madde saçma olayının bir göstergesi olabilir ve süpernova patlamasından önceki bir süreçle ilişkili" dedi. Ekip, yıldızın parlaklığında son 10 yıl içinde belirgin bir azalma tespit etti.

Almanya’daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü’nden Gerd Weigelt, "Bu yıldızda büyük bir değişim oluyor ve bu, yıldızın yaşam döngüsünü gerçek zamanlı olarak izleme şansı sunuyor" açıklamasını yaptı.

Güneş’in iki bin katı büyüklüğünde bir dev

WOH G64, yaklaşık iki bin Güneş büyüklüğünde bir kırmızı süperdev olarak biliniyor ve "Dev Yıldız" olarak adlandırılıyor. Yıldızın etrafındaki tozlu koza ve halkalı yapı, onun son evresindeki büyük madde salınımını simgeliyor olabilir.

Keele Üniversitesi’nden Jacco van Loon, "Bu tür bir yıldızın uç örneklerinden biri olan WOH G64, herhangi bir ani değişimle patlamaya daha da yaklaşabilir" dedi. Ayrıca, bu gözlemlenen kozanın, henüz keşfedilmemiş bir eş yıldızın etkisiyle oluşmuş olabileceği öne sürülüyor.

Yıldızın çevresindeki daha sönük eliptik halka ise, tozlu bir torusun iç kenarı olabilir. Ancak bu teoriyi doğrulamak için daha fazla gözlem yapılması gerektiği belirtiliyor.

Bu önemli keşif, Astronomy and Astrophysics dergisinin 21 Kasım 2024 tarihli sayısında yayımlandı.