Araştırmacılardan Çığır Açan Keşif: Tardigradların Radyasyona Karşı Direnç Mekanizması Çözüldü
Bilim insanları, uzayda hayatta kalabilen tardigradların, insanların dayanamayacağı dozlarda radyasyona karşı direnç gösteren gen mekanizmalarını çözdü. Bu buluş, gelecekte uzay araştırmaları ve kanser tedavisi gibi alanlarda umut vaat ediyor.
Bilim insanları, "su ayısı" olarak bilinen ve zorlu koşullarda hayatta kalabilen tardigradların, insanların hayatta kalamayacağı seviyelerde radyasyona karşı dirençli kılan gen mekanizmalarını ortaya çıkardı. Çin’deki araştırmacılar, yaklaşık altı yıl önce Henan eyaletinde bir dağdan aldıkları ve "Hypsibius henanensis" adını verdikleri tardigrad türünün gen yapısını detaylı bir şekilde inceledi.
Yapılan incelemelerde, radyasyona maruz kaldıklarında aktif hale gelen binlerce tardigrad geni tespit edildi. Bu genlerin, DNA'yı radyasyonun neden olduğu hasarlardan koruma ve meydana gelen kırılmaları onarma işlevine sahip bir savunma sistemi oluşturduğu belirlendi. Araştırmacılar, radyasyona maruz bırakılan tardigradların DNA onarımı, hücre bölünmesi ve bağışıklık ile ilgili 2.801 genin aktifleştiğini gözlemledi.
Bu araştırmalar, tardigradların genlerinde ortaya çıkan pigmentlerin, insan hücrelerindeki zararlı etkilerin yüzde 60 ila 70'ini oluşturan bazı reaktif kimyasalları temizleyebileceğini ortaya koydu. Elde edilen bulguların, astronotların uzayda karşılaşabileceği radyasyonun etkilerinden korunmalarına, nükleer kirliliğin temizlenmesine ve kanser tedavisinde yeni yaklaşımlar geliştirilmesine katkı sağlayabileceği vurgulandı.
Ayrıca, tardigradların aşırı sıcaklıklar, dehidrasyon ve açlık gibi zorlu koşullara karşı dirençli olmalarını sağlayan moleküler mekanizmaların incelenmesi, aşı gibi hassas maddelerin raf ömrünün artırılmasına yardımcı olabilir. Araştırmacılar, farklı tardigrad türleri hakkında henüz yeterli bilgiye sahip olmadıklarını ancak daha fazla keşif yapmayı hedeflediklerini belirtti.
Bu önemli araştırmanın sonuçları, "Science" dergisinde yayımlandı. Tardigradlar, yaşam alanları olan tatlı ve tuzlu sular, nemli bitkiler ve kumda, aylarca sıfırın altında 190 derece sıcaklıkta ve uzayda hayatta kalma yetenekleriyle dikkat çekiyor. Normal boyutları 0,5 ila 1,5 milimetre arasında değişen tardigradlar, "fıçı haline" girdiklerinde 8 bacaklarını ve kafalarını gövdesine gömerek, vücutlarındaki su miktarını azaltıp metabolik faaliyetlerini normal düzeyin yüzde 1'ine düşürüyor.