Zincir marketlere rekor ceza! İşte zincir marketlere verilen cezanın nedeni

Rekabet Kurumu (RK) Başkanı Birol Küle, zincir marketlere kesilen 2.7 milyar liralık rekor cezanın sebeplerini açıkladı. Cezanın fahiş fiyat artışından değil, kartelleşme suçundan verildiğini belirten Küle, "Kartel ağır bir ihlaldir ve ceza oranları yüzde 2 ila 4 arasında belirlenir. İhlalin süresi bir yıldan fazla ise bu oran yarım kat, 5 yıldan fazla ise bir kat artırılır. Her şey usulüne uygun şekilde yapılmıştır. Yakın tarihte aynı pazarda, aynı türde ihlalin tespit edildiği diğer bazı rekabet otoriteleri tarafından yüzde 3'ten 7'ye kadar para cezası uygulanmıştır" dedi. İncelemenin 19 ay sürdüğünü söyleyen Küle, "Konu bugünün konusu değildir. 2018 yılına kadar geriye giden delil niteliğindeki yazışmalar ele geçirilmiştir" diye konuştu.

PİYASA ORGANİZE EDİLDİ

Küle, 5 zincir market arasında doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla, satış fiyatlarının ve fiyat artışlarının koordinasyonunun sağlandığı, elde edilen belgelerde 'piyasanın organize edildiği', 'artırılan fiyatların rakiplerle eş zamanlı raflara yansıtılacağı' yönünde ve benzer nitelikte pek çok ifade bulunduğunu, zincir marketlerin fiyat hareketlerinin de bu bulguları teyit ettiğinin görüldüğünü söyledi.

BOZUK FİYAT İFADESİ!

Küle, "Tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat artış tarihleri, dönemsel kampanyalar ve indirimler gibi rekabete ilişkin hassas bilgilerin paylaşıldığı, fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz artış yapmayan marketlerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edildiği, marketlerin fiyatlarının tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı, nitekim bu durumun genellikle 'bozuk fiyatların düzelttirilmesi' (düşük fiyatların) şeklinde belgelere yansıdığı tespit ediliyor" dedi. Küle, rekabet hukukunda kartelin rakipler arasında fiyatların veya miktarların tespiti, müşterilerin ya da bölgelerin paylaşılması, ihalelerde danışıklı hareket edilmesi konularını kapsadığını hatırlattı.

KARTEL ANAYASAYA GÖRE SUÇ

Kartelin Anayasa'ya göre suç olduğunu hatırlatan Küle, "Fiyatların tüketici aleyhine yükseltildiği görülmekle birlikte, bunların 'fahiş' olup olmadığına dair bir değerlendirme, vurgu ya da fiyatların seviyesine bağlanmış herhangi bir sonuç bulunmamaktadır. Soruşturmada rekabet hukukunda fahiş ya da aşırı fiyat olarak geçen bir ihlal türü incelenmemiştir. Bu ihlal türü kanunumuzda 6'ncı maddesindeki hakim durumun kötüye kullanılması kapsamında bir ihlaldir. Oysa mevcut soruşturma, kanunun 4'üncü maddesi çerçevesinde yürütülmüştür. Soruşturma sürecinde, fahiş fiyat ya da fiyatların seviyesi değil, bu fiyatların rakipler arasında koordinasyon/eşgüdüm sonucunda belirlenip belirlenmediği araştırılmıştır" dedi.

İNCELEME 19 AY SÜRDÜ

Küle'nin verdiği bilgiye göre, zincir market ve tedarikçilerine yönelik soruşturma süreci yaklaşık 19 ay önce 31 Mart 2020'de kurul tarafından alınan ön araştırma kararıyla başladı. Ön araştırma raporu 7 Mayıs 2020'de Rekabet Kurulu'nda görüşüldü. 30 teşebbüs hakkında soruşturma kararı verildi. Soruşturma raporu da 31 Mart 2021'de tamamlandı. Soruşturmada 2018 yılına kadar geriye giden delil niteliğindeki yazışmalar ele geçirildi. Soruşturma sürecinde iddia konusu eylemlerle ilgili olarak taraflardan üç yazılı, bir sözlü olmak üzere toplam 4 savunma alındı. Nihai karar da 28 Ekim'de açıklandı.

TEDARİKÇİYE SORUŞTURMA YÜRÜYOR

Soruşturma kapsamında sadece tek bir tedarikçiye ceza kesilmesi ve ceza miktarlarının yüksekliğine ilişkin yorumları da değerlendiren Küle, şunları kaydetti: "Marketlere verilen cezada geçen belgeler sadece bir tedarikçiye yönelik belgeler değildi. 14 tedarikçi teşebbüsün taraf olduğu 26 Nisan 2021'de alınan kararla başlatılan soruşturma kurumumuzca halihazırda yürütülmektedir."