Sağlık Haberlerinin Tüketim Kültürü Bağlamında Analizi
Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada, sağlık haberlerinin doğrudan veya dolaylı olarak bir pazarlama stratejisi taşıdığı ortaya çıktı.
İletişim fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Nesrin Akıncı Çötok danışmanlığında yürütülen ve Gazetecilik Yüksek Lisans öğrencisi Sibel Çelik tarafından hazırlanan “Sağlık Haberlerinin Tüketim Kültürü Bağlamında Analizi” konulu çalışmada yapılan sağlık haberlerinin sadece bilgi vermekle kalmayıp aynı zamanda tüketim kültürünü de özendirdiği ortaya çıktı.
Türkiye’deki popüler haber sitelerinde yayınlanan sağlık haberlerinin incelendiği çalışmada, haberlerde genellikle hastalık ve sağlık sorunlarının sunuluşunda okuyucularda korku ve kaygı yaratmaya yönelik ifadelerin seçildiği görüldü. Haberin devamında ise bu sorunlara çözüm olarak çeşitli ürün ve hizmetlerin pazarlandığı ortaya çıktı. Örneğin, herhangi bir hastalık hakkında yapılan bir haberde, hastalığın ne kadar ciddi olduğu ve kişinin hayatını nasıl etkileyebileceği abartılı bir şekilde anlatılarak okuyucuda endişe yaratılıyor ve ardından bu hastalığa karşı tüketilmesi önerilen piyasa ürünleri sıralanıyor. Bunların çok büyük bir kısmı da estetik ve genç görünme amaçlı ürünler. Sağlık haberlerinin daha sağlıklı olmak ve insan doğasını koruma amacı dışında ürün tüketimi amaçlı yazılmış olduğu görülmekte.
Bu kapsamda sağlık haberlerinde öncelikle korku ve kaygı yaratma ön planda ve beden tıbbileştirilerek sürekli bir müdahale gerekliliği vurgulanıyor. Bireylerin sağlıklı olmaları için çözümün tüketimde olduğuna vurgu yapılıp ürün, hekim, hastane ya da ücretli müdahale yöntemleri tanıtılıyor. Sağlıklı yaşamın güzellik ve gençlik gibi kavramlarla tanımlandığı haberlerde yaşlılık hastalıkmışçasına ele alınıyor. Hastalıkları önlemenin yolu gerek ilaç gerek farklı terapi yöntemlerinin satın alınmasıyla giderilebilir algısı yaratılıyor.
Doç. Dr. Nesrin Akıncı Çötok, sağlık haberlerini okurken daha dikkatli olunması gerektiğini belirtti. Sağlık haberlerini okurken, verilen bilgilerin doğruluğunun kontrol edilmesi ve bu bilgilerin arkasındaki ticari amaçların göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi. En iyi yolunun iyi bir medya okuryazarı olmaktan geçtiğini vurguladı.