Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Çakır: “Deprem büyük yerleşim yerlerine yakın olsaydı hasarlı binaları yıkabilirdi”

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Ziyadin Çakır, saat 10.46'da Malatya Kale merkezli meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki depreme ilişkin konuştu. Depremin meydana geldiği yerin nispeten kırsal kesim olduğunu belirten Çakır, bu nedenle ciddi zarara neden olmadığını söyledi. Depremin Malatya, Elazığ ve Kahramanmaraş gibi büyük yerleşim yerlerine yakın noktada meydana gelmesi halinde hasarlı binaların yıkımına neden olabileceğini belirtti.

“Depremin meydana geldiği yer kırsal kesim olduğu için ciddi bir zarara neden olmadı”
Türkiye'de 6 büyüklüğündeki depremi üretecek yüzlerce fay hattı var diyen Öğretim Üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Ziyadin Çakır, “Malatya'da yaşanan deprem 2023 Kahramanmaraş depremlerinin bir artçı depremi olarak görülebilir. Ancak kendi içinde de büyüklüğü itibariyle 5 civarı artçı depremler meydana getirebilir. Türkiye'nin herhangi bir yerinde bu büyüklükte bir deprem meydana gelir. Çünkü Türkiye'de 6 büyüklüğündeki depremi üretecek yüzlerce fay hattı var. Depremin meydana geldiği yer nispeten kırsal kesim olduğu için herhangi bir ciddi zarara neden olmadı. Ancak Malatya, Elazığ ve Kahramanmaraş gibi büyük yerleşim yerlerine yakın yerde meydana gelirse maalesef halen tamamlamış olan hasarlı binaların yıkımına neden olabilir. Ama bölgedeki faylara ve tarihî depremlere baktığımızda böyle büyük bir deprem yani 7 büyüklüğündeki bir depreme yakın üretebilecek bir fay pek mevcut değil. Sadece Malatya'da bir fay var. O fay üzerinde de henüz çalışılıyor. Çok detaylı bilgiye sahibi değiliz. Ama bu deprem de oraya oldukça uzak. Dolayısıyla oradaki fayı da etkilememiş durumda” dedi.

“Vatandaşların tedbirli olması gerekiyor”
Vatandaşların hasarlı binalardan uzak durmaları gerektiğini söyleyen Çakır, “Vatandaşların tedbirli olması gerekiyor. Panik yapmamaları gerekiyor. Bu tür depremler meydana gelebilir. Hasarlı binalardan uzak durulması gerekiyor. Ama bu bölgede çok büyük yıkıcı bir deprem meydana gelmez ama 6,0, 5,0 ve 5,5 büyüklüğündeki depremler meydana gelebilir. Dolayısıyla özellikle varsa hala yıkılmamış hasarlı binalardan uzak durması gerekiyor” diye konuştu.

“Meydana gelen deprem önceden bilinen bir fay üzerinde değildi”
Yapılması gereken depreme dayanıklı şehirler yapmak diyen Çakır, “Türkiye bir deprem bölgesi. Yer bilimlerinin aslında yapacak fazla bir şey kalmadı. Bu fayların büyük bir bölümü haritalardı. Bu örneğin meydana gelen deprem önceden bilinen bir fay üzerinde değildi. Yani böyle bilinmeyen o kadar çok fay var ki irili ufaklı. Bu büyüklükteki depremleri üretme potansiyeline sahip. Ama bunlar birkaç senede bir böyle deprem üretiyor veya yanında büyük bir deprem olduğu zaman onun etkisiyle hareketleniyor. Bu tür fayları da göremiyoruz yer yüzünden çok çabuk silindiği için. Dolayısıyla aktif fay haritalarında da yok bu faylar. Yapılması gereken depreme dayanıklı şehirler yapmak. İnşaatların sağlam yapılması gerekiyor. Yönetmeliklere uyulduğu takdirde 7,0 büyüklüğündeki deprem bile binaları yıkamaz” ifadelerini kullandı.