Bilim insanı yetiştiren zaviye 572 yıldır ayakta

Geyve ilçesinde 1450 yılında Çeşnigirbaşı (Aşçıbaşı) Paşacık Ağa’nın oğlu Elvan Bey tarafından yaptırılan ve asıl adı zaviye olan Elvan Bey İmareti 572 yıldır tarihe tanıklık ediyor. Yapımı tamamlandıktan sonra birçok alanda hizmet veren zaviye, ‘T’ tipi Osmanlı Camii sitilinde inşa edildi. Yatakhane, mutfak ve ders alma bölümlerine sahip olan zaviye ilim yaymak için dolaşan bilim insanlarının konaklamasında da rol oynadı. Kurtuluş Savaşı sırasında depo olarak kullanılan yapı, 1969 yılından sonra İlçe Halk Kütüphanesi olarak hizmet verdi. Vakıflar Genel Müdürlüğü iş birliğiyle restore edilen yapı, 1968 ve 1969 yıllarında iki kez onarım gördü. Zaviye hakkında açıklamalarda bulunan ve Geyve ilçesinin tarihi hakkında kitapları olan Namık Cihan, Anadolu’da 5 adet zaviye bulunduğunu Geyve ilçesindekinin ise bunlardan biri olduğunu atardı. Cihan, Kurtuluş Savaşı sonrasında zaviyenin imaret adı verilen fakirlere yemek dağıtım mekanı olarak kullanıldığını dile getirdi.

“Anadolu’da 5 tane bulunur ve bir tanesi bu yapıdır”

Zaviye hakkında açıklamalarda bulunan ve Geyve ilçesinin tarihi hakkında kitapları olan Namık Cihan, “Yöre halkının imaret olarak bildiği ama orijinal adı Elvan Bey Zaviyesi olan bir yapıdır. Bunlardan Anadolu’da 5 tane bulunur ve bir tanesi bu yapıdır. Bunun kitabesinde Germiyan Beyi Süleyman Şah’ın kızı devlet hatunu Beyazıd’a gelin götüren Paşacık Ağa’nın oğlu Elvan Bey tarafından 1450 yılında yaptırılmış bir binadır. ‘T’ tipi Osmanlı Camisi sitilindedir ve ‘T’nin orta ayağı olarak kabul ettiğimiz boşluk insanların oturup namaz kıldığı, sohbet ettiği ve ders aldığı mekandır. Sağ ve sol taraflarda bulunan odalarda ise mutfak ile yatak olarak kullanılmıştır. Bu bina Kurtuluş Savaşı sıralarında gaz yağı, mısır ve buğday deposu olarak kullanılmıştır. Kurtuluş Savaş’ı sonrasında ise imaret yani fakirlere yemek dağıtılan mekan adında kullanılmıştır. Günümüzden çok yakın bir süre önce de ilçemizde kütüphane olarak kullanıldı. Son günlerde de merkezi Bursa’da bulunan Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından onarılmıştır, anahtarı ise müdürlüktedir. Restorasyon çalışması yapıldı ve bitti anahtar teslimatını bekliyoruz” dedi.

“Osmanlı dönemindeki bilim insanları bu zaviyelerde yetişmiş”

Osmanlının bilim insanlarının bu zaviyede konakladıklarını ve burada eğitim verdiğini dile getiren Cihan, “Burası hizmete verildiği andan bu yana farklı amaçlarla kullanılmıştır. Esas olarak üzerinde bulunduğumuz mekanda tahtadan barakaların olduğu, insanların eğitim aldığı bu yerde konakladığı yerlerin üzerindeyiz. Burası 1400-1500 yıllarında bir üniversite kenti olarak adlandırabileceğimiz bir ilim irfan yuvasıydı. Zaviye dediğimiz yer seyyar, gezici bilim insanlarının o yöreye gelerek konakladıkları ve o yörede eğitim almak isteyenlere matematik, fıkıh, ilim, astronomi gibi eğitimleri verdikleri, konakladıkları mekanlardır. Osmanlı dönemindeki bilim insanlarının eğitim vererek bilim insanı yetiştirdikleri yerlerden biridir. Osmanlı dönemindeki bilim insanları bu zaviyelerde yetişmiş ve kendi coğrafyalarında öğrenci yetiştirmişlerdir” diye konuştu.