Avrupa ülkelerinde doğal gaz ve elektrik fiyatları alarm veriyor!

Dünya genelinde yaşanan enerji krizinin yanında koronavirüsün de etkisini halen gözle görülür bir şekilde sürdürmesinin ardından yaşanan ekonomik dalgalanmalardan Avrupa enerji sektörü de etkilendi.

UZMANLAR KIŞIN YAKIT YOKSULLUĞU KONUSUNDA UYARILARDA BULUNUYOR

Toptan enerji ve doğalgaz fiyatlarının küresel çapta hızla yükselmesi nedeniyle Avrupa'da bu kış enerji fiyatlarının artması bekleniyor. Tüketici grupları, Avrupa'daki en zayıf ülkelerin enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle kış aylarında yakıt yoksulluğuyla karşılaşabileceği uyarısında bulunuyor.

DOĞAL GAZ FİYATLARININ ÖNÜNE GEÇİLEMİYOR

Dünyada küresel anlamda doğal gaz fiyatlarında yaşanan artışının önüne geçilemiyor. TTF ve NBP'nin ulaştığı en yüksek fiyatlar gündeme gelirken kısa vadede kıta genelinde doğal gaz fiyatlarının daha da yükseleceği tahmin ediliyor.

ELEKTRİK FİYATLARINDA YÜZDE 80 ARTIŞ YAŞANDI

İngiltere'de salgının ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmanın dışında Avrupa Birliği'nden çıkış süreci de ülkedeki olumsuz gidişat üzerinde oldukça etkili oldu. Ülkede vatandaşlar akaryakıt ve gıda bulmakta zorluk çekerken, elektrik fiyatları 9 aylık süreçte üçe katlandı. Öte yandan ülkedeki son bir aylık süreçte elektrik fiyatlarındaki artış yüzde 80'in üzerine çıktı. Birçok firma karşılayamadığı yüksek fiyatlar nedeniyle faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı.

"İNGİLTERE'DE BAZI FABRİKALAR YÜKSEK FİYAT NEDENİYLE ÜRETİMİ DURDURDU"

Bu kapsamda kaynak çeşitliliğinin öneminin bir kez daha ortaya çıktığını dile getiren Jaller-Makarewicz, şöyle devam etti:

"Avrupa'da elektrik üretiminde yenilenebilir kaynaklar da önemli bir yol oynuyor ama son dönemde rüzgardan üretim de hava şartları nedeniyle düştü ve doğal gaz elektrik üretiminde daha fazla kullanılmaya başlandı. Aynı şekilde kömürden elektrik üretiminde de artış görüyoruz. Konu yüksek fiyatlar olunca, emisyonlar unutuldu. Şu an enerjide talep ve fiyatlar yüksek, tedarik sıkıntısı var, emisyonlar da artıyor. Buna kısa vadede bir çözüm bulmak gerekiyor. Avrupa arzı sürdürebilmek için ya en pahalı sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) kargosunu bile alacak ya da enerji tüketimini olabildiğince azaltmaya çalışacak."

Jaller-Makarewicz doğal gaz fiyatlarındaki artışın elektrik fiyatlarına da yansıdığını anımsatarak, İngiltere'de bazı fabrikaların yüksek fiyatlar nedeniyle üretimi durdurduğunu kaydetti.

İspanya hükümetinin ise elektrikte vergileri düşürmeyi planladığını dile getiren Jaller-Makarewicz, "Diğer ülkelerin de bir şekilde fiyatlara karşı çeşitli çözümler geliştirmeleri gerekiyor yoksa ekonomileri alt üst olacak." dedi.

İTALYA'DA KIRMIZI ALARM

İtalya da enerji alanında en çok etkilenen ülkeler arasında yer aldı. İtalya'da son 1 aylık süreçte elektrik fiyatları yüzde 29,8'lik artış gösterdi. Öte yandan ülkede doğal gaza da yüzde 14,4 zam yapıldı. İtalyan yetkililerden yapılan açıklamalarda, hükümetin acil müdahalesinin zam oranının daha yüksek olmasını önlediği öne sürüldü. Böylece 29 milyon aile ve 6 milyon KOBİ'nin söz konusu fiyat artışlarından daha az etkilenmesinin sağlandığı savunuldu.

ALMANYA'YI DA KRİZ VURDU

Almanya da enerji krizinin vurduğu ülkeler arasında yer aldı. Ocak ayında megawatt saat başına 52,81 euro olan ücretler eylül ayında 127,63'e yükseldi. Öte yandan; İspanya, Fransa, Bulgaristan, Yunanistan ve Polonya'da da elektrik ve doğal gaz fiyatlarında ciddi bir artış yaşandı.

"FİYATLAR TARİHİ ZİRVEDE"

Doğal gaz fiyatların son aylarda hızlı bir yükseliş kaydederken, Almanya'ya gaz ithal eden en büyük şirketlerden Uniper'in CEO'su Klaus-Dieter Maubach "Fiyatlarda tarihi zirveye" ulaşıldığını söyledi.

Maubach'ın Düsseldorf'ta gazetecilere yaptığı açıklamaya göre toptan enerji piyasasında gelecek yıl birinci çeyrek teslimatlı bir megavat gazın fiyatı 90 euroyu aştı. Geçen yıl ise aynı miktarda gazın fiyatı 10 euronun altındaydı. Maubach, elektrik fiyatlarında da benzer bir durumun söz konusu olduğunu sözlerine ekledi.

Maubach, dünya enerji piyasalarında artan talep nedeniyle fiyatların bir süre daha yüksek düzeylerde seyretmesinin beklendiğini kaydetti.

TÜRKİYE AVRUPA'DA EN UCUZLARDAN BİRİSİ

Avrupa Birliği tarafından yayınlanan grafikte 2020'nin ikinci yarısında dünya genelinde elektrik fiyatlarına ilişkin detaylar paylaşıldı. Alamnya dünya genelinde en pahalı elektriğin kullanıldığı ülke olurken, Almanya'yı sırasıyla Danimarka, Belçika, İrlanda, İspanya ve Avusturya gibi ülkeler takip etti. 37 ülkenin yer aldığı elektrik fiyat sıralamasında ise Türkiye 31.sırada yer aldı.

İngiltere'de Ocak 2021'de elektriğin megawatt saati 89,83 Euro iken Eylül 2021'de bu fiyat 240,30 Euro'ya yükseldi.

Almanya'da Ocak 2021'de elektriğin megawatt saati 52,81 Euro olarak kayıtlara geçerken Eylül 2021'de ise bu fiyat 127,63 Euro'ya yükseldi.

İspanya'da Ocak 2021'de elektriğin megawatt saati 60,71 Euro iken Eylül 2021'de bu fiyat 147,34 Euro'ya yükseldi.

Polonya'da Ocak 2021'de elektriğin megawatt saati 54,89 Euro iken Eylül 2021'de bu fiyat 100,84 Euro'ya yükseldi.

Türkiye'de ise Ocak ayında megawatt saati 33,04 olan elektrik Eylül ayında 52,85 Euro olarak kayıtlara geçti.

KÖMÜR FİYATLARINDA BÜYÜK ARTIŞ

Avrupa Kömür ve Linyit Birliğinin (EURACOAL) Genel Sekreteri Brian Ricketts konuya ilişkin yaptığı açıklamada "Avrupa'da kömür fiyatları 2020'de ton başına 40 doların altına düşerek dibe vurdu. Şu an ise hızlı biçimde artıyor. Bu durum Avustralya ve Çin arasında yaşananlar, doğal gaz kıtlığı ve yenilenebilir kaynaklardan üretimin düşmesi gibi nedenlerden kaynaklandı. Kömürün Avrupa'daki ton fiyatı bugünlerde 180 dolar seviyesinde seyrediyor." ifadelerini kullandı.

ÇİN KÖMÜRÜNÜN TONU 250 DOLARI GÖRDÜ

Ricketts Çin kömürü hakkında ise "Dünya kömür piyasalarında fiyatlar birbirini izler. Asya kömür piyasaları, Atlantik kömür piyasalarından daha canlıdır. Kömürle ilgili gelişmeler Asya'da ortaya çıkar. Asya'da kömüre talep daha yüksek olduğundan fiyatlar genellikle daha yüksektir. Çin'de ise kömür fiyatları genellikle biraz daha yüksek seyreder. Şu sıralar Çin'de kömürün tonu hızlı biçimde 250 dolar seviyesine kadar çıktı." dedi.

ELEKTRİK FİYATLARI DAHA DA YÜKSELECEK

Kış aylarının yaklaşmasıyla Avrupa ülkelerinin doğal gaz talebinin artacağı, elektrik fiyatlarının daha fazla yükseleceği öngörülüyor. Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember'in raporuna göre, bu yılın ocak-haziran döneminde AB ülkelerinde elektrik üretiminin yüzde 14,5'i rüzgar, yüzde 13,9'u hidroelektrik, yüzde 5,8'i güneş, yüzde 4,8'i biyoenerji ve diğer yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. Böylece yılın ilk yarısında yenilenebilir kaynakların elektrik üretimdeki payı yüzde 39, nükleer enerjinin payı yüzde 26,5, fosil yakıtların payı yüzde 34,5 olarak kayıtlara geçti.

ENERJİ FİYATLARI NEDEN YÜKSELİYOR?

Kovid-19 salgını döneminde ekonomik toparlanmanın başlaması, küresel doğal gaz talebini artırdı ve doğal gaz arzının sabit kalmasıyla birlikte fiyatlar hızla yükseldi.

Rusya'nın, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatını kısması, kıtadaki doğal gaz arzını daha da azaltarak, Avrupa'nın özellikle kış aylarında kullanılmak üzere ayırdığı doğal gaz rezervlerinin normal seviyelerin çok altına inmesine neden oldu.

Avrupa ülkelerinin, hızlı biçimde sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatını boru hatlarıyla tedarike alternatif olarak artırması da mevcut kapasite sınırları nedeniyle kolay olmuyor.

Geçen yıl AB elektrik üretiminin yüzde 40'ına yakınını sağlayan yenilenebilir kaynaklar ise talebi her dönem yeterli miktarda karşılayamıyor. Son dönemde yenilenebilir kaynaklardan sağlanan elektrik miktarının da gerilemesi kıtadaki enerji krizini körüklüyor. Bununla birlikte pek çok Avrupa ülkesinde nükleer santrallerin kapatılmış olması durumu daha da zorlaştırıyor.

HOLLANDA'DA DOĞAL GAZ YÜZDE 400 ZAMLANDI

Avrupa doğalgaz fiyatlarını belirleyen Hollanda'daki doğalgaz ticaret merkezi TTF'de fiyatlar, Ocak ayından bu yana yüzde 400'ün üzerinde arttı.

FİYATLARDA DÜŞÜŞ BEKLENMİYOR

Avrupa, ısınma ihtiyacını gidermeye genellikle Ekim ayında başlıyor. Bazı tedarikçilerin daha fazla doğalgaz arzı vaatlerine rağmen toptan enerji fiyatlarının bu yılın geri kalanında ciddi oranda düşmesi beklenmiyor.

GELECEK YIL İÇİN AVRUPA'DA TEHLİKE ÇANLARI

Birçok uzman, enerji fiyatlarının gelecek yıl da yüksek seyredeceğini tahmin ediyor. Avrupa'nın en büyük doğalgaz tedarikçisi Rusya'dan bu hafta yapılan açıklamada, Rusya ve Almanya arasındaki Kuzey Akım 2 deniz altı doğalgaz boru hattının ruhsatlandırılmasının Avrupa'da hızla artan doğalgaz fiyatlarını düşürebileceği kaydedildi.

AB ADIM ATMAYI PLANLIYOR

Avrupa Birliği'nin (AB) enerjiden sorumlu yetkilisi Kadri Simson, AB doğalgaz piyasasını yeniden düzenlemek için kısa süre içinde bir plan sunacağını söyledi.

"KESKİN BİR ARTIŞLA KARŞI KARŞIYAYIZ"

Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen konuya ilişkin "Gaz, petrol ve kömür gibi fosil yakıtlara olan bağımlılığımızı azaltmanın ne kadar önemli olduğunu bu haftalarda hepimiz görüyoruz. Şu anda, küresel enerji fiyatlarında keskin bir artışla karşı karşıyayız. Gaz üreticileri artan taleplere rağmen arzlarını artırmadı. Yani toptan gaz fiyatları bir yıl öncesine göre neredeyse iki katına çıktı. Bu nedenle toptan gaz fiyatları bir yıl öncesine göre neredeyse iki katına çıktı. Buna karşılık, yenilenebilir enerji fiyatları sabit kaldı. Hatta son yıllarda azaldı." ifadelerini kullandı.