Aft Nedir? Nasıl İyileşir?

Aft Nedir? Aftöz ülser olarak da adlandırılan aft; dudak ve yanakların iç kısmında, dilde, damakta veya diş etinde görülen oral ülserlere verilen isimdir. Kenarları sarı ya da kırmızı renkte, ortası ise beyaz küçük lezyonlardan oluşan aft, bulaşıcı değildir. Halk arasında ağız yarası olarak da adlandırılan aftın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak, darbe, ağız içini ısırma, gıdalara karşı hassasiyet, vitamin eksikliği, stres, ağız ve diş sağlığına dikkat etmeme, bazı hastalıklar ve hormonal değişimlerin aft ile bağlantılı olduğu söylenebilir. Aft, ağız içerisinde hassas bölgelerde ortaya çıkmasından dolayı kişinin yemek yemesine ya da içmesine engel olabileceği gibi, kimi zaman yutma güçlüğüne de neden olur. Aft, genellikle 5-10 gün içerisinde kendiliğinden geçer, ancak aftların ağrısı şiddetli ve uzun sürüyorsa konuyla ilgili bir doktora başvurmak en iyisi olacaktır.

Aft, boyut ve iyileşme süresine göre üç grupta sınıflandırılır. Çapı 1 cm’den küçük olan minör aft, en sık görülen aft türüdür ve iz bırakmadan kısa bir sürede iyileşir. 1 cm’den büyük olan majör aft ise daha uzun sürede iyileşir ve iz bırakabilir. Majör aft, yutak veya yemek borusunda da görülebilir. Herpetiform aft ise çok nadir görülen bir aft türüdür. Çok sayıda ülserin bir arada görüldüğü bu aft, 7 ila 30 gün arasında iyileşir.

Aft Neden Çıkar?
Aftın neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, bazı hastalıklar ve çevresel bazı faktörlerin afta neden olduğu düşünülmektedir. Afta neden olabilecek faktörler şu şekilde sıralanabilir:

Vitamin ve mineral eksikliği (folik asit, B12, demir, çinko)
Yanağı ısırmak
Ağza darbe almak
Ergenlik, regl veya hamilelik döneminde görülen hormonal değişiklikler
Sert veya çok sıcak yiyecekler tüketmek
Stres ve kaygı
Genetik faktörler
Gıda hassasiyeti (glüten, çikolata, süt, fıstık, fındık, badem, domates, incir, limon, çilek, inek sütü, sirke, turşu, tuzlu, baharatlı ve acılı yiyecekler)
Asitli içecekler
Ağza tam oturmayan takma dişler
Diş teli kullanımı
Kırık diş
Uçuk virüsü
Bazı ilaçlar
Bazı romatizmal hastalıklar
Bazı deri hastalıkları
Ağız kanseri
Çölyak hastalığı
Behçet hastalığı
Mide mikrobu
Sigara içmek
Bağışıklık sisteminin zayıf olması

Aft Nasıl Geçer?
Aft, genellikle 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden geçen lezyonlardır. Aftın sebep olduğu ağrı ya da rahatsızlıktan daha kısa sürede kurtulmak için uygulanabilecek basit yöntemler ise şu şekildedir:

Tahriş edici, sıcak, baharatlı, acı ve asitli yiyecek/içeceklerden uzak durmak
Vitamin ve mineral takviyesi almak
Stresten uzak durmak
Tuzlu ya da karbonatlı su ile gargara yapmak
Yemeklerden önce aftın üzerine ağız için kullanılan anestezik krem sürmek
Doktor kontrolünde antibiyotik kullanmak

Aft Oluşumu Nasıl Engellenebilir?
Aft oluşumunu engellemek için evde alınabilecek önlemler ise şu şekilde sıralanabilir:

Sert, kabuklu ve tahriş edici yiyeceklerden uzak durmak
Ağız bakımına özen göstermek
Düzenli olarak diş doktoruna gitmek
Dengeli ve sağlıklı beslenerek bağışıklık sistemini güçlü tutmak
Sigara içmemek
Diş ipi kullanmak
Ağza tam oturmayan takma diş kullanmamak